Wednesday, December 24, 2008

Google search

Google ашиглан нэтээс хайлт хийж байгаад энэ тухайгаа жаахан ч гэсэн бичихээр шийдлээ. Мэддэг нэгэнд нь хэрэггүй байх л даа. Гэхдээ мэддэггүй хүмүүст бол жаахан ч гэсэн тус болох болуу гэж найдан хэдэн товчоо нүдлээ.
Google-ээс хайлт хийхэд хамгийн амархан нь мэдээж хайх үгээ оруулаад л болоо. Энийг хүн болгон мэддэг учраас илүүц нуршаад яахав. Жишээлбэл та Harry Potter киног хайж байгаа бол пид пад бичлээ, enter дарлаа, маш олон үр дүн гарлаа. Бүгд төлбөртэй, эсвэл хаана юу байгаа нь мэдэгдэхгүй. Ийм учраас дараах түлхүүр тэмдэгтүүдийг ашиглавал илүү үр дүнд хүрэх болно.
"+" тэмдэг. Энэ нь заавал байх ёстой гэсэн утгыг агуулна. Жишээ нь "Harry Potter+3" гэж гуравдугаар ангийг хайна.
"-" тэмдэг. Дээрх нэмэх тэмдэгийн эсрэг утгатай. Энэ үг байх ёсгүй гэсэн утгыг агуулна.
"~" тэмдэг. Үүнийг ашиглан ижил утгатай үгнүүдээр хайна. "~dog" гэвэл нохой болон нохойны хамаатнууд гарч ирнэ. Англиар хайх үгнийхээ утгыг нь мэдэхгүй байгаа үед илүү тохиромжтой.
"OR" тэмдэг. Ихэнх тохиолдолд | гэж бичдэгийн. Эсвэл гэсэн утгатай. Лондон эсвэл Парис дахь амралт сонирхож байгаа бол "vacation London OR Paris" гэж хайх хэрэгтэй.
Тооны интервал оруулж болдог. Жишээ нь: "DVD player $50..S100" гэж хайвал танд 50-100 долларын үнэтэй DVD тоглуулагчийг олж үзүүлнэ.
Үүнээс гадна тусгай үгнүүдийг тайлбалая:
"site::" үг. Тухайн сайтын домайныг тодорхойлно. Жишээ нь та зөвхөн Монгол сайтаас хайхыг хүсвэл "site::mn" гэж эхлүүлэх хэрэгтэй. Энэ мэтчилэн олон янзаар ашиглаж болно.
"intitle" энэ бол маш чухал түлхүүр үг. Тухайн хуудасны нэршил буюу title-д байх үгээр хайдаг. Та уг түлхүүр үгийг ашигласнаар ямар нэгэн файлыг шууд татахаар олж авч чадна. Жишээлбэл ямар нэгэн дууг шууд татахаар хайя. Та "?intitle:index.of? mp3(хамтлаг болон дууны нэр)" гэж хайвал хүссэн дуугаа олох боломжтой. Жишээ нь хэрвээ би Rihanna-гийн Final goodbye дууг хайх хэрэг гарвал "?intitle:index.of? mp3 Rihanaa Final goodbye" гэж бичээд л хүссэн үедээ шууд татахаар олж чадна.
"inurl" URL буюу тухайн хуудас байрлаж буй интернэт хаягийг нь тодорхойлж өгдөг. Жишээ нь "inurl:iaac" гэвэл url-д нь iaac гэсэн үг орсон бүх сайтыг олно.
За ер нь ингээл болж байх шив дээ. Аар саар зүйл орхигдуулсан байж магадгүй. Ерөнхийдөө бол дээрх хэдийг зөв холиод л юмаа хайна даа. Доор хэдэн жишээ үзүүлэнгээ дэлгэрэнгүй тайлбарлахыг оролдоё.

-inurl:(htm|html|php|shtml|pdf)intitle:"index of" (Pukka|Axxo|Fico|Diamond|IMBT) dvdrip xvid
Дээрхийг хаягийн мөрөн дээр copy, paste хийвэл бүх шууд татах DVD-ний буюу сайн бичлэгтэй видеонуудыг олно. Үүний задалбал:
Эхлээд "-" тавьсан байна. Араас нь (htm|html|php|shtml|pdf) гэж орсон байна. Энэ юу гэсэн үг вэ гэхээр ихэнх тохиолдолд сайтын өргөтгөлүүдийг хооронд нь OR холбоосоор холбоод урд нь хасах тэмдэгээр үгүйсгэл хийж байгаам. Ингэснээр хайлтын үр дүнд вэб хуудас бус задгай фолдер буюу директор олдоно гэсэн үг. Аа харин араас нь intitle:"index of" гэж байна. Ямарваа нэгэн вэб хуудаснууд сервер дээрээ фолдерт байрладаг бөгөөд тухайн фолдерлуу хандахад доторх index эсвэл default хуудас нь дуудагддаг гэдгийг сайн мэдэх байх. Харин тухайн фолдерт index байхгүй бол browser өөрөө автоматаар index of хуудсыг үүсгээд араас нь фолдерийн нэрийг залгадаг. Бидний жишээнд фолдерийн нэрээр томоохон кино хостуудыг OR ашиглан залгасан байна. Тэгээд төгөсгөлд нь жирийн хайлтад хэрэглэдэг шигээр бичлэгийнхээ чанарыг заасан байна.

intitle:сайтын нэр index.of+"Indexed by Apache::Gallery"+файл
Дээрх жишээнд ямар нэгэн сайт дахь хамгаалагдсан зурагнуудыг авах код бичлээ. Indexed by Apache нь browser-оор бус серверээр үүсгэгдсэн title-ийг дүрсэлж байгаан.

-inurl:(htm|html|php)intitle:"index of"+(.mp3|.wma)"linkin park"
Дээрх жишээнд html, htm, php хуудсуудыг inurl ашиглан хасаад файлынхаа өргөтгөлөөр нь mp3 болон wma-г сонгож, түлхүүр үгэндээ linkin park гэж хайсан байна. Ингэснээр уг хайлтаас linkin park нэгдлийн бүх mp3 болон wma өргөтгөлтэй дуунууд шууд татахаар олдохоор байна. Цааш нь өөрийн болгон ашиглаж сурах хэрэгтэй л дээ. Жишээ нь (.mp3|.wma)-ийн оронд (.avi|.mpg|.divx) гэх мэт видео өргөтгөл өгөөд л клипүүдийг нь шууд татахаар олж болно.

Гол нь зөв түлхүүр өгч, зөв гоё сэтгэх хэрэгтэй.

Thursday, December 18, 2008

Сургамжит үлгэр

Энэ үлгэр бол багш, шавийн тухай үлгэр бөгөөд хүн насан туршийнхаа багшийг олж авах нь хэчнээн чухлыг сургасан юм.

Анх Мял богд гэгээнтэн маш муу хүн байж л дээ. Хүнийг хорлодог, муу сэтгэлтэй хүн байж. Тэгээд энэ сэтгэлээсээ салахын тулд, гэгээрэхийн тулд сайн багшийг олж шавилахаар явж. Тэгээд үнэхээр сайн багшийг ч олж гэнэ дээ. Гэвч харамсалтай нь нөгөө багш нь түүнийг шавиа болгохыг хүссэнгүй, татгалзаж гэнээ. Чи тийм муу хүн байсан тул миний шавь болох учиргүй гэж. Гэвч Мял богд тэр хүний шавь болох чин хүсэлтэй байсан тул татгалзсаныг нь үл тоон гуйж гувшаад ч тусыг эс олов. Нэгэн өдөр багш нь "За чи тэгвэл тэр уулын чулуугаар суварга босгож нүглээ наманчил. Гэхдээ уулын чулууг гараараа бэлдэх ёстой" гэж гэнэ. Тэрээр боломж гарч байгаад баярлан гараараа уулын чулууг ховхлон малтаж суварга хийх ажилдаа орж. Ямар сайн байхав дээ, гар нь урагдан шалбарч мах цус нь тасарч өвдөж зовж гэнэ. Гэвч тэр өөрөө хүссэн учир хийж дуусгажээ. Тэгээд багшаа дуудан үзүүлтэл багш нь ирээд таягаараа нэг тоншсон чинь нөгөө хийсэн суварга нь нурчиж дээ. Дахиад л барьж. Дахиад л нурж. Ингээд мах цусаа урсган байж 8 удаа нураасны дараа 9 дэх удаагаа барьсан нь нуралгүй тогтож үлдэж гэнээ. Гэтэл багш нь "За яахав, чи манай шавь нарын үлдээсэн зүйлийг цэвэрлэж бай" гэж гэнэ. Түүний багш нь сургуультай бөгөөд хүүхдүүдийг шавилан суулгаж ном заадаг байж. Тэгээд хүүхдүүдийн хог шаар, ялгадас зөөн цэвэрлэдэг хүн болж дээ. Сүүлдээ ажилдаа ч дасаж. Түүнийг нэрээр нь биш ажлаар нь дуудан нэрлэдэг байж.

Хаврын нэг өдөр одоогийн хүүхдүүд шиг л багшийнх нь шавь нар сургуулиа дүүргэн баяр хөөрөөр дүүрэн хүүхдүүд хаа сайгүй гүйлдэж байгааг харсан Мял богд маань тэднийг харж баясан сууснаа гэнэт "Өө би ингэж суух ч яахав, ажлаа хийе дээ" хэмээн бодоод босч гэнэ. Гэтэл тэр агшинд тэр өөрийнхөө жинхэнэ нэрийг гэнэт сонсох шиг санагдаж. Тэгээд чихэндээ итгэлгүй цааш алхтал багшийнх нь дуу өөрийнх нь нэрийг дуудаж байгааг дахиад сонсож. Зогтуссан ч дахиад л чихэндээ итгэсэнгүй цааш явж. 3 дахь удаад тэр өөртөө итгэлээ. Яах аргагүй багш нь түүнийг нэрээр нь дуудаж байв. Эргээд хартал багш нь уйлчихсан байж байх юм гэнэ. Ингээд багш нь "Одоо чи миний шавь боллоо" гэж хэлснээр багш шавь хоёр болон холбогдож, Мял богд гэгээрсэн түүхтэй гэнээ.

Нээрээ бодоход хүний амьдралын туршид олон багш байдаг ч насан туршид минь багш гэж хүндлэгдэж байгаа хүн бас л цөөн шүү бодоход.

Thursday, December 4, 2008

Аль нь хамгийн шилдэг вэ?

Бидний өдөр тутмын ажилдаа хамгийн өргөн хэрэглэдэг компьютер гэгч үнэнч андыг минь вирус гэгч дайснаас хамгаалах энхийн манаанд өдөр шөнөгүй зогсож байдаг Антивирусын програмуудын аль нь хамгийн сайн, найдвартай болохыг харуулахыг зорилоо. Энэ тухай ЭНДЭЭС үзээрэй.

Tuesday, December 2, 2008

Н.Жанцанноров гуайн бодол сэтгэгдэл

Хөгжмийн зохиолч Нацагийн Жанцанноров гуайг Монголын №1 хөгжмийн зохиолч гэдэгтэй хэн ч маргахгүй байхаа. Түүний хэлсэн үг, боддог бодол, уран бүтээл, Монгол орноо гэсэн сэтгэлийг өөрийнх нь тухай бяцхан номноос уншлаа. Жаахан хэсгээс нь сонирхуулья.

Таныг уул гэвэл ямар уул байх вэ?
Дулаан хан уулнаасаа гурав дахин намхан уул байна даа.

Нутгийн захад очиход юу бодогддог вэ?
Эрээн уулын өврөөр Дулаан уулын бараа харагдахад хамар шархираад л ирдэг юм.

Өнөөгийн монгол орныг хөгжмийн зэмсгээр зүйрлэвэл?
Хөггүй ятга.

Авъяас гэж юу юм бэ?
Өөрийгөө илэрхийлэх хамгийн өндөр эрчим.

Онгод өөрөө сэрдэг үү, эсвэл онгодыг та сэрээдэг үү?
Онгодыг би сэрээж тэр намайг хөтөлдөг.

Зөвхөн авъяасаар суутан болох уу?
Тэгдэгсэн бол юм бүтээх гэж махаа идээд яахав дээ.

Авъяас таны боол уу, та авъяасынхаа боол уу?
Хэрэв надад байгаа бол тэр миний боол. Би түүний хаан нь.

Хөгжмийн зохиолч гэдэг гоц гойд хувь тавилан мэт санагддаг?
Хөгжмийн зохиолч гэдэг гоц гойд хувь "тамлан" мэт над санагддаг.

Алдар хүндийн оргилын хаана нь явна вэ?
Би өөрийнхөө довон дээр зогсож байна. Хаана явааг, явах ёстойг төр түмэн мэднэ.

Хүний гараар бүтээшгүй хөшөө дурсгалаа босгож амжсан уу?
Миний бүтээснийг хөшөө болгож босгоно уу, хог дээр аваачиж овоолно уу хойч үеийнхний хэрэг.

Залуу насыг та юутай зүйрлэх вэ?
Эдэлж чадаагүй боломж.

Мөрөөдлийнхөө хэдэн хувийг биелүүлээгүй явна вэ?
Ерөөсөө юу ч хийгээгүй яваа юм биш байгаа даа.

Зэмлэл, магтаал хоёрын хооронд хэдэн хуруу зай байх вэ?
Магтуулагч ухаалагдуу бол нэг ч хуруу зай байхгүй.

Таны амьдрал төгсөх үү?
Биеийн амьдрал төгсч, миний амьдрал төгсөшгүй.

Юуг мөхөл гэх вэ?
Үндэстний хувьд үндэстэн байх оюун чадавхиа гээх.

Юуг дэвшил гэх вэ?
Өөрийнхийгөө хүнийхээр нөхөх чадвар.

Амьдралын гэрэл сүүдэр хоёрын тухайд?
Өөрийгөө нээж чадсанд нь гэрэл гийж, чадаагүйд нь сүүдэр тусах юм. Миний амьдралын гэрэл гэгээ нь бүтээснээ сонсож эдлэх, сүүдэр нь бүтээх гээд хүчин мөхөсдөх үеүд л юм даа.

Монголчууд бид дэлхий дахиныг чирч явсан удаа бий ч шинэ зуунд орохдоо чирэгдэж болохгүй. Бид морио, морин хуураа, уртын дуугаа орхихгүйгээр барахгүй бусдын олсныг эзэмшиж чаддагаа харуулж эрвийх дэрвийхээрээ зүтгэх ёстой.

Юм бүтээгээгүй үндэстэн хэзээ ч хүний гар доор байдаг.

Хүний сэтгэлд хүрэх аялгууг "махаан зулгааж" байж бичдэг.

Амьдралдаа ганц удаа сонссон сайхан дуу, аялгуу насан турш хүний тархинд хадаатай явдаг юм.

Өнөөдөр жинхэнэ хөгжим сонсох танхим Монголд байхгүй нь харамсалтай.

Би Монголын ард түмэн гэгээн сайхан хөгжим сонсоосой, Монголын хөгжмийн урлаг дэлхий дахинд түгээсэй гэж хүсдэг.

Monday, December 1, 2008

Хөөрхөн дуу байна хи хи



Нэг дүү маань олооод өгөөч гээд захиад байсийн. Олонгуутаа блог дээрээ тавьчихлаа хэхэ.