Зүйр цэцэн үг бол хүний аж төрөх ёс зан үйл, амьдралын олон талтай үзэгдэл юмсыг нэг төрлийн адил ойролцоо төрх байдлаар адилтган зүйрлэж, далдуур утгаар хүний сэтгэл хөдлөм дүрслэлтэй мэргэн цэцэн үгээр илэрхийлдэг хэвшмэл хэллэг юм.
Хоёр буюу дөрвөн мөрөөр үгийн толгой ба сүүл эцсийн үеийг холбож шүлэглэсэн хэлбэртэй байдаг байна. Агуулгын хувьд өргөн бөгөөд утга төгөлдөр, хэлбэрийн хувьд богино бөгөөд утга адилтган жишсэн чанар бүхий зохиомжтой байдаг учраас хүнд нөлөөлж, хүнийг амьдрал тэмцэлд сурган заах онцлог шинжтэй гэлцдэг билээ. Манай Монгол ард түмэн асар их үгийн нөөц баялагтай гэдэгтэй хэн ч маргахгүй боловуу. Ингээд дээр үеэс бидэнд өвлөгдөн ирсэн болон орчин үеийн зүйр цэцэн үгсээс сонирхуулъя.
Хоёр буюу дөрвөн мөрөөр үгийн толгой ба сүүл эцсийн үеийг холбож шүлэглэсэн хэлбэртэй байдаг байна. Агуулгын хувьд өргөн бөгөөд утга төгөлдөр, хэлбэрийн хувьд богино бөгөөд утга адилтган жишсэн чанар бүхий зохиомжтой байдаг учраас хүнд нөлөөлж, хүнийг амьдрал тэмцэлд сурган заах онцлог шинжтэй гэлцдэг билээ. Манай Монгол ард түмэн асар их үгийн нөөц баялагтай гэдэгтэй хэн ч маргахгүй боловуу. Ингээд дээр үеэс бидэнд өвлөгдөн ирсэн болон орчин үеийн зүйр цэцэн үгсээс сонирхуулъя.
Хаан хүн жаргахдаа
Төрийн сайнд жаргаюу
Харц хүн жаргахдаа
Эрийн сайнд жаргаюу
Хамаг бүгд жаргахдаа
Эв эеийн сайнд жаргаюу
Илжиг шиг зөрүүд
Зараа шиг хэдэр
Нэг тэмээний шээсэн дээр
Мянган тэмээ хальтрах
Уруул шүд хоёр шиг эвтэй
Уушиг зүрх хоёр шиг холбоотой
Адгуус амьтанд дайсан олон
Албат хүнд ноён олон
Адуу азаргагүй бол
Сүрэг болж чадахгүй
Галуу тэргүүнгүй бол
Цуваа болж чадахгүй
Алд биенд ам гэрч
Албан бичигт тамга гэрч
Алтны дэргэд гууль шарлана
Сайны дэргэд муу сайжирна
Асуух гэдэг лавлахын нэр
Авах гэдэг өгөхийн нэр
Асгасан усыг хураахад бэрх
Хэлсэн үгийг буцаахад бэрх
Богдорхож бурхан болохгүй
Хаанчирхаж эзэн болохгүй
Бөхтэй бүхэн тэмээ биш
Эвэртэй бүхэн буга биш
Будан татаад арилахад
Хөх чоно урвайдаг
Буруу ажлыг зэмлэхэд
Хүүхэд хүнгүй урвайдаг
Бухгүй үнээ
Бордоогүй тариа
Ганган эхнэртэй хүн
Өрнөөс салахгүй
Ганц тэмээтэй хүн
Эрлээс салахгүй
Ганц тэмээтэй хүнд
Эрэл тасрахгүй
Хоёр эхнэртэй хүнд
Хэрүүл тасрахгүй
Гэрийн хэлхээ тооно
Гэдэсний хэлхээ хоол
Төрийн хэлхээ хууль
Төрлийн хэлхээ нагац
Дэр нэгтэй боловч
Санах санаа нь ондоон
Дээр нь дээжийг нь амсч
Доор нь домбыг нь түших
Дээгүүр суух тэнэгийн шинж
Дээжинд дурлах ховдогийн шинж
Жигүүргүй шувуу байдаггүй ч
Нисэхдээн мэдэгдэнэ
Эвгүй хүн байдаггүй ч
Харилцахдаан мэдэгдэнэ
Зүснийхээ мууг мэдэхгүй
Толион муулах
Зүрхнийхээ мууг мэдэхгүй
Нөхрөөн муулах
Зэмлэх үгний ил нь бахтай
Магтах үгний далд нь урамтай
Инээсэн бүгд итгэлтэй биш
Эрдэмтэн бүгд тустай биш
Хүн гэмээ мэдэхгүй
Тэмээ гэдгэрээ мэдэхгүй
Ханилж яваад нєхрєє Зажилж яваад бохио.Хандив єргєвєл гаалийн Баатар, казинод тогловол УИХ-ын гишvvн. Залхуугийн гэрт тvлээгvй Завхайгийн халаасанд бэлгэвчгvй. Нойтон хvний доодох нь дуугvй. Хонгорынхны эрээн гаднаа Могойн эрээн дотроо. Мал дагавал ам тосдоно Нам дагавал халаас тvнтийнэ. Ээждээ эрд гарахыг заах Энхбаярт авилга авахыг заах. Хуурсаар хуурсаар худалч Хулхидсаар хулхидсаар улстєрч. Уур биеийг зовоох Утаа уушгийг зовоох. Vvл буудвал бороо орно Vнэг буудвал вертолёт унана. Соёмбоо дээдэлбэл архичин болно, Архиа уувал талийгаач болно. 10 мянгыг хулгайлвал 1 худагт, 10 тэрбумыг хулгайлвал тєрийн ордонд. Єртэй бол баян, єгєхгvй муривал бvр баян гэх болжээ.
No comments:
Post a Comment